Eén, twee, drie, vier, boekje van papier…

8 oktober 2020

Als ik mensen vertel dat ik werkboekjes bij een educatieve uitgeverij schrijf, krijg ik diverse reacties. Van ‘Wat leuk!’ tot ‘Tóch weer iets met onderwijs, hè!’ tot ‘Gebruiken ze nog boekjes, hoe ouderwets is dat? Ze werken tegenwoordig toch allemaal op de computer?’

Zullen papieren versies van boeken langzamerhand verdwijnen of blijven ze in beeld? Ik hoop het laatste. Dat kinderen veel tijd doorbrengen achter een beeldscherm weten we wel. Zowel thuis als op school is dit niet meer weg te denken. Superhandig ook. Geen gedoe meer met verschillende werkboeken en losse schriftjes.

Ook ziet de leerling meteen welke som fout is en kan de leerkracht hier direct op inspelen. Bijna alles staat op en kan met dat ene apparaat. Lekker makkelijk en vooral overzichtelijk, toch?

"Bijna alles staat op en kan met dat ene apparaat. Lekker makkelijk en vooral overzichtelijk, toch?"

Leesvaardigheid

Het is echter niet goed gesteld met de leesvaardigheid van onze jeugd. Met begrijpend lezen komen wij in Nederland steeds verder onderaan de lijst te staan. En dat terwijl we een van de weinige landen zijn die apart begrijpend-leesonderwijs geven. Begrijpend lezen staat bij veel kinderen niet in de top tien van leukste vakken op school. Moeilijk en saai zijn veelgebruikte woorden bij beoordelingen van leerlingen. We hopen het misschien minder vervelend te maken door ze te laten werken op de computer of tablet.

In het blog van september schreef Marloes over leesmotivatie. De inhoud en het niveau van een tekst zijn belangrijk. Hier wil ik het aanbieden van teksten op papier aan toevoegen.

Papier of scherm?

In tegenstelling tot lezen vanaf een beeldscherm, zorgt een tekst op papier ervoor dat je brein de tekst dieper verwerkt. Als je van papier leest, kun je het beter onthouden. Ook weet je waar iets ongeveer in de tekst staat, dus kun je makkelijker terugzoeken. Net als bij bijvoorbeeld schrijven zorgt de handeling ervoor dat het beter in je geheugen blijft zitten. Het vergt concentratie, geduld en discipline om een lange tekst te lezen. Dit oefen je eigenlijk al als je met een tekst op papier aan de slag gaat . Op een beeldscherm scroll je gemakkelijker door de tekst en kun je sneller afgeleid raken door andere zaken.

Belangrijke woorden markeren of onderstrepen gaat op papier veel makkelijker. Je kunt kernwoorden, uitroeptekens en vraagtekens noteren. Of vakken tekenen om inleiding, kern en slot. Kortom het werken op papier levert in het geval van begrijpend lezen zeker voordelen op en komt het tekstbegrip ten goede. Lees hierover meer in de blogs op Kennislink  en Didactief.

Toekomst

Feit blijft dat ‘onze kinderen’ er niet zo goed in zijn en dat ze het lastig of vervelend vinden. Laten we er dan in ieder geval voor zorgen dat ze ook vandaag de dag én in de toekomst kunnen werken in ‘old school’ papieren boekjes met aansprekende teksten.

Dat doel hadden wij in ieder geval voor ogen met de Kerndoeltrainer Begrijpend Lezen bij Educatieve Uitgeverij Kinheim. Met als resultaat vijf spiksplinternieuwe werkboeken voor iedere groep in het basisonderwijs.

Hopelijk zorgen ze voor betere resultaten en vooral meer leesplezier, deze boekjes van papier!

Renate Hoogendoorn

Na ruim twintig jaar basisschoolleerkracht te zijn geweest, is Renate nu educatief auteur en heeft daarnaast een eigen praktijk in leerbegeleiding en kindercoaching.