Leesplezier bevorderen bij kinderen op de basisschool

Onderzoek laat zien dat leesmotivatie sterk samenhangt met leesvaardigheid. Een kind dat plezier ervaart, pakt sneller een boek, oefent ongemerkt meer en bouwt een grotere woordenschat en betere tekstbegripvaardigheden op. Het tegenovergestelde geldt helaas ook: kinderen die lezen als ‘moeten’ ervaren, lezen minder en lopen sneller achter. Leesplezier bevorderen is dus geen luxe, maar een noodzakelijke investering.

Een klas waarin boeken zichtbaar, bereikbaar en aantrekkelijk zijn, nodigt uit tot lezen. Denk aan:

• Een uitnodigende boekenkast: boeken op ooghoogte, covers zichtbaar.
• Variatie: fictie, strips, informatieve boeken, tijdschriften, prentenboeken, gedichtenbundels en luisterboeken. Niet elk kind wordt geraakt door hetzelfde type tekst.
• Actualiteit: nieuwe titels of boeken die aansluiten bij thema’s in de klas.

Door een rijke omgeving te creëren, moedig je kinderen aan om boeken te lezen.

Een krachtig middel om leesplezier te bevorderen, is kinderen zelf laten kiezen wat ze lezen. Wanneer kinderen het gevoel hebben dat ze zélf invloed hebben, neemt hun betrokkenheid toe. Dit betekent dat een spannend stripboek of een dierenencyclopedie soms waardevoller kan zijn dan een klassieker die “erbij hoort”. Het gaat er niet om wát ze lezen, maar dát ze lezen.

Lezen hoeft geen individuele activiteit te zijn. Integendeel, het kan juist verbindend werken:

• Voorleesmomenten: dagelijks voorlezen door de leerkracht blijft een krachtig middel. Zo laat je zien dat lezen plezierig is en laat je kinderen ook kennismaken met boeken die ze anders niet zo snel zouden kiezen.
• Boekgesprekken: laat kinderen kort vertellen waar hun boek over gaat of laat ze hun lievelingsfragment voorlezen.
• Leesmaatjes: koppel oudere en jongere leerlingen, zodat ze elkaar kunnen helpen en enthousiasmeren.

Door lezen een gedeelde ervaring te maken, wordt het een sociaal en betekenisvol moment.

Kinderen spiegelen zich aan volwassenen en leeftijdsgenoten. Als leerkracht kun je een belangrijke rol spelen door zelf zichtbaar te genieten van lezen. Vertel over je eigen favoriete boeken of lees een spannend stuk voor en stop nét op een spannend moment. Ook ouders kun je hierbij betrekken door hen tips te geven over hoe zij thuis leesplezier kunnen stimuleren, bijvoorbeeld door samen naar de bibliotheek te gaan.

Soms is een creatieve invalshoek de sleutel om het leesplezier te bevorderen bij kinderen. Enkele ideeën:

• Boekenspeeddate: leerlingen vertellen elkaar kort iets over hun boek en schuiven dan door naar de volgende date. Aan het einde maakt iedereen een top 3.
• Boekpromotie: laat kinderen zelf reclames of posters maken voor hun favoriete boek.
• Boekenvragen: stel na het stillezen uitdagende vragen aan de kinderen.

Gratis download met vragen die je kunt stellen tijdens het lezen:

Door af te wisselen, houd je de energie hoog en ontdek je wat bij verschillende leerlingen werkt.

Tot slot: kinderen hebben tijd nodig om in een boek te duiken. In een druk lesprogramma lijkt leestijd soms moeilijk in te passen, maar juist die stille leessessies maken het verschil. Plan dagelijks vaste momenten in waarop iedereen leest, inclusief de leerkracht. Zo laat je zien dat lezen waardevol is en prioriteit heeft.